erik erikson ne demek?

Erik Erikson ve Psikososyal Gelişim Kuramı

Erik Erikson (1902-1994), Alman asıllı Amerikalı psikolog ve psikanalisttir. En çok bilinen katkısı, Sigmund Freud'un psikoseksüel gelişim kuramını genişleterek geliştirdiği psikososyal gelişim kuramıdır. Erikson, insan gelişiminin doğumdan ölüme kadar devam eden bir süreç olduğunu savunmuş ve bu süreçte bireyin çeşitli psikososyal krizler yaşadığını öne sürmüştür.

Erikson'a göre, her bir gelişim aşaması, bireyin çözmesi gereken belirli bir çatışma veya krizle karakterizedir. Bu krizlerin başarıyla çözülmesi, bireyin sağlıklı bir kişilik geliştirmesine ve sonraki aşamalara daha güçlü bir şekilde ilerlemesine yardımcı olur. Başarısız çözümler ise uyumsuzluğa ve psikolojik sorunlara yol açabilir.

Erikson'un Psikososyal Gelişim Aşamaları:

1. Güven x Güvensizlik (0-1 Yaş): Bebeklerin temel ihtiyaçlarının karşılanmasıyla güven duygusu gelişir. İhtiyaçların karşılanmaması güvensizliğe yol açar.
2. Özerklik x Utanç ve Kuşku (2-3 Yaş): Çocuklar bağımsızlıklarını kazanmaya çalışır. Başarılı olurlarsa özerklik duygusu, başarısız olurlarsa utanç ve kuşku duyguları gelişir.
3. Girişimcilik x Suçluluk (3-5 Yaş): Çocuklar yeni şeyler denemeye ve öğrenmeye heveslidir. Başarılı olurlarsa girişimcilik duygusu, başarısız olurlarsa suçluluk duygusu gelişir.
4. Başarı x Aşağılık (6-12 Yaş): Çocuklar okulda ve sosyal ortamlarda başarılı olmak ister. Başarılı olurlarsa başarı duygusu, başarısız olurlarsa aşağılık duygusu gelişir.
5. Kimlik x Rol Karmaşası (12-18 Yaş): Ergenler kimliklerini bulmaya çalışır. Başarılı olurlarsa sağlam bir kimlik duygusu, başarısız olurlarsa rol karmaşası yaşarlar.
6. Yakınlık x Yalıtım (Genç Yetişkinlik): Bireyler yakın ilişkiler kurmaya çalışır. Başarılı olurlarsa yakınlık duygusu, başarısız olurlarsa yalıtım duygusu gelişir.
7. Üretkenlik x Durgunluk (Orta Yetişkinlik): Bireyler topluma ve gelecek nesillere katkıda bulunmaya çalışır. Başarılı olurlarsa üretkenlik duygusu, başarısız olurlarsa durgunluk duygusu gelişir.
8. Bütünlük x Umutsuzluk (Yaşlılık): Bireyler hayatlarına dönüp bakarlar. Hayatlarından memnunlarsa bütünlük duygusu, memnun değillerse umutsuzluk duygusu gelişir.

Erikson'un kuramı, kimlik gelişimi ve yaşam boyu gelişim üzerine yaptığı vurgu nedeniyle psikoloji alanında büyük bir etki yaratmıştır. Kuramı, eğitim, danışmanlık ve sosyal hizmet gibi çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.